ኣብ ኣፍጋኒስታን ዚቐርብ ምግቢ ።

ኣብ ኣፍሪቃ ዚቐርብ ምግቢ በቲ ባህ ዜብልን ጥዑምን ምግቢ እዩ ዚፍለጥ ፣ እዚ ምግቢ እዚ ጥዑም ስጋን ምኡዝ ሽቱን ሓድሽ ኣትኽልትን ዜጠቓልል እዩ ። ገለ ኻብቲ ኣብ ኣፍጋኒስታን ህቡብ ዝዀነ ምግቢ ኸምዚ ዚስዕብ ይርከቦ ፦

ኮፍታ ፦ ካብ ስጋ ወይ ዕየት ዚስራሕ ስጋ መብዛሕትኡ ግዜ ብስጎ ኮሚደረን ሩዝን እዩ ዚቐርብ ነይሩ ።
ካቢሊ ፒላው ፦ ካብ ገንሸልን ካሮትን ዘቢብን ቀመማትን ዚስራሕ ብልዒ ሩዝ ።
ዓንቃሪቦ፦ ቀጢን ባምቡላታት ብቘርበት እተመልአ ዀይኑ ኣብ ርግኦ ኣብ እተሰርሐ ስጎ የገልግል ነበረ።
ቦላኒ፦ ድንሽ ወይ ካልእ ኣሕምልቲ ዝመልአ ጸፊሕ እንጌራ መብዛሕትኡ ግዜ ምስ ርግኦ ወይ መውጽኢ ትቦ ይቐርብ ነበረ።
ካቡሊ ፑላኦ ፦ ገንሸል ወይ ደርሆ ዘቢብ ካሮት ፍሮማይ ዘለዎ ብልዒ ሩዝ ።
ኣብ ኣፍሪቃ ዚቐርብ ምግቢ ከም እኒ እንቋቝሖ ኮሚደረ ኣጕርሲ ንዝኣመሰለ እተፈላለየ ሓድሽ ፍረታትን ኣሕምልትን ዝኣመሰለ እተፈላለየ ዓይነት እንጌራ የቕርብ እዩ። ብዘይካዚ ርግኦን ከም ርግኦትን ጋይን ዝኣመሰለ ኻልእ ፍርያት ጸባን ኣብ ኣፍሪቃ ብብዝሒ እዩ ዚዝውተር ።

ኮፍታ ።

ኮፍታ ኻብ ኣፍጋኒስታን ዝመጸ ባህላዊ ብልዒ ዀይኑ ካብ እተቐብአ ስጋ ማለት ካብ ስጋ ብዕራይ ወይ ዕየት እዩ ዚዳሎ፣ እዚ ምግቢ እዚ ምስ ቀመማትን ኣትከልትን ተሓዋዊሱ ናብ ኵዕሶ ስጋ እዩ ዚቕረጽ። ድሕሪኡ እዚ ዅዕሶ ስጋ እዚ ብምጥሓን ብምቝራጽ ወይ ብምስንካት ይኽሸን ። ኮፍታ መብዛሕትኡ ግዜ ሩዝ ወይ እንጌራ ዝሓዘ ቐንዲ ምግቢ ዀይና ተገልግል ኢያ ኮሚደረ ወይ ርግኦ ኣብ ዘለዎ ስጎ እውን ክትቀርብ ትኽእል ኢያ። እቲ ንኮፍታ ንምስራሕ ዜገልግል ቀመማትን ሽቱን ከከም ኣሰራርሓኡ ኺፈላለ ዚኽእል እኳ እንተ ዀነ መብዛሕትኡ ቐመማትን ሽጕርትን ግና ካሚንን ኮሪያንደርን መጠምጠምያን ጻዕዳ ሽጕርትን የጠቓልል። ገሊኡ ዓይነት ምግቢ ሽቱ ፓርስሊ ወይ ጨና ኣብ ሕውስዋስ ስጋ ኺውሰኽ ኣለዎ ። ኮፍታ ብኸም መቐርሰሚቶ መረቕ ስጋ ወይ ካሪ ስጋ ዝኣመሰለ እተፈላለየ መገድታት እውን ክትቀርብ ትኽእል ኢኻ።

ካቢሊ ፒላው ።

ካቢሊ ፒላው ከም ሃገራዊ ብልዒ ኣፍጋኒስታን ጌርካ ዚርአ ባህላዊ ምግቢ ሩዝ ኣፍሪቃ እዩ ። እቲ ምግቢ ባዝማቲ ሩዝ ምስ ገንሸልን ካሮትን ዘቢብን ቀመማትን ብምኽሻን እዩ ዚዳሎ ። እቲ ኣብ ካቢሊ ፒላው ዚዝውተር ቀመማትን ሽቱን ከከም ኣሰራርሓኡ ኺፈላለ ዚኽእል እኳ እንተ ዀነ መብዛሕትኡ ግዜ ግና ቀመማትን ሽቱን ቀመማትን ቃርፋን እዩ ዚጥቀም።

እቲ ብልዒ መብዛሕትኡ ግዜ ኸም ቀንዲ ምግቢ ዀይኑ የገልግል መብዛሕትኡ ግዜ ኸኣ ኣብ ርግኦ እተመስረተ ስጎ ወይ መውጽኢ ትኪ የሰንዮ እዩ። እታ "ካቢሊ " እትብል ስም ነቲ ሩዝ ዚኽሽነሉ መገዲ እያ እተመልክት ፣ ኣብኡ ኸኣ ስጋን ኣሕምልትን ተተኺሉ እቲ ፈሳሲ ኽሳዕ ዚስሕብን ሩዝ ክሳዕ ዚለስልስን ይኽሸን ። ብዘይካዚ ከም ለውዚ ሽጉጥ ካዛው ዝኣመሰለ እተጠብሰ ካዕካዕ ከምኡውን ከም ኣፕሪኮትን ክራንበርሪን ዝኣመሰለ ዝነቐጸ ፍረታት ኣለዎ ፣ እዚ ኸኣ ጥዑምን ጥዑምን እዩ ። ካቢሊ ፒላው መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ፍሉይ ኣጋጣሚታትን በዓላትን በዓላትን እዩ ዚቐርብ ።

ኣይተንቀሳቕስ ።

ኦሻክ ብቘርበት እተመልአቐ ቐጢን ባምቡላታት ዝሓዘ ባህላዊ ምግቢ ኣፍሪቃ እዩ። እቲ ምስ ኢጣልያዊ ራቪዮሊ ዚመሳሰል ባምቡላ ሓርጭን ማይን እንቋቝሖን ብምጥቕላል ድሕሪኡ ብጥዑም ቈርበት ሽጕርቲ ሓድሓደ ግዜ ኸኣ ብእተቐብአ ስጋ ይመልኦ ።

ድሕሪኡ እቲ ጠጥዒ ርግኦ ጻዕዳ ሽጕርቲ ከምኡውን ናትና ብምትሕውዋስ ኣብ ርግኦ ኣብ እተሰርሐ ስጎ ይቐርብ። ገለ ኻብቲ እተፈላለየ ዓይነት ስጎ ኮሚደረ እውን የጠቓልል። ኦሻክ መብዛሕትኡ ግዜ ዝነቐጸ ጨና ፓፕሪካ ወይ ካየን በርበረ ከምኡውን ርግኦ ወይ ርግኦ እተሰርሐ ስጎ ይኽደን እዩ።

ኦሻክ ኣብ ኣፍጋኒስታን ህቡብ ምግቢ ዀይኑ መብዛሕትኡ ግዜ ኸም ቀንዲ ምግቢ ዀይኑ የገልግል እዩ። እዚ ብልዒ እዚ ብጐድኒ ሩዝ ወይ እንጌራ ኺምላእን ኬህድእን ይኽእል እዩ። መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ፍሉይ ኣጋጣሚታትን በዓላትን ዚቐርብ ባህላዊ ብልዒ እዩ ።

ቦላኒ ።

ቦላኒ ኸም ድንሽ ቈርበት ዱባ ወይ እተቐብአ ስጋ ዝኣመሰለ እተፈላለየ ጥዑም ምግቢ ዝመልአ ጸፊሕ እንጌራ ዝሓዘ ባህላዊ ምግቢ ኣፍሪቃ እዩ። እቲ ብሑቝ ሓርጭን ማይን ጨውን ተሓዋዊሱ ናብ ቀጢን ዑደት ብምጥዋቕ እዩ ዚስራሕ ። ድሕሪኡ እቲ መመልኣዪ ኣብ ፍርቂ እቲ ብሑቝ የቐምጦ ፣ እቲ ኻልኣይ ፍርቂ ኸኣ ነቲ ብሑቝ ምእንቲ ኺመልኦ ይዕጸፍ ። ድሕሪኡ እቲ ወሰን ተሓቲሙ እቲ ቦላኒ ኸኣ እንጌራ ብምስንካት ብምጥሓን ወይ ብምቝራጽ ይኽሽኖ ።

ቦላኒ መብዛሕትኡ ግዜ ኸም ቀንዲ ምግቢ ወይ ከም ጥዑም ምግቢ ዀይኑ የገልግል ርግኦ ወይ መውጽኢ ትሕጐስ እያ ። ቦላኒ ከከም እቲ እትጥቀመሉ መቐረት ክፈላለ ይኽእል ኢዩ ድንሽ ምምላእ ቀሊል ክኸውን ከሎ ስጋ ምምላእ ከኣ ጥዑም ኢዩ ። ቦላኒ ኣብ ኣፍጋኒስታን ህቡብ ምግቢ ጐደና ዀይኑ ኣብ ብዙሓት ሸየጥቲ ጐደናታትን ኣብቲ ኸባቢ ኣብ ዚርከብ ዕዳጋታትን ይርከብ እዩ። ኣብ ፍሉይ ኣጋጣሚታትን በዓላትን ዚቐርብ ህቡብ ብልዒ እውን እዩ ።

ካቡሊ ፑላኦ ።

ካቡሊ ፑላኦ ባህላዊ ምግቢ ሩዝ ኣፍሪቃ እዩ ፣ እዚ ምግቢ እዚ ኣብታ ሃገር ከም ጥዑም ምግቢ ጌርካ እዩ ዚርአ ። እቲ ብልዒ ምስ ገንሸል ወይ ደርሆ ዘቢብ ካሮት ከምኡውን ፍሮማይ ዘለዎ ባዝማቲ ሩዝ ብምኽሻን ኢዩ ዝዳሎ ። እቲ ብልዒ መብዛሕትኡ ግዜ ብእግሪ ገንሸል ወይ ብቝራጽ እዩ ዚዳሎ ደርሆ እውን ክትጥቀመሉ ትኽእል ኢኻ። ፈለማ ቡናዊ ዀይኑ ድሕሪኡ ሽጕርቲ ጻዕዳ ሽጕርቲ ከምኡውን ከም ካሚን ቱርመሪክ ቃርፋን ዝኣመሰለ ቐመማትን ሽቱን ብማይ ይስንከት ። ድሕሪኡ ሩዝ ዘቢብ ካሮት ከምኡውን ፍሮማይ ይውሰኹ እሞ እቲ ሩዝ ልስሉስ ክሳዕ ዚኸውንን እቲ ስጋ ኽሳዕ ዚኽሽንን ይኽሽኑ ።

ካቡሊ ፑላኦ ኸም ለውዚ ሽጉጥ ካዛው ዝኣመሰለ እተጠብሰ ካዕካዕ ከምኡውን ከም ኣፕሪኮትን ክራንበርሪን ዝኣመሰለ ዝነቐጸ ፍረታት ስለ ዘለዎ ጥዑምን ጥዑምን መቐረት ኣለዎ። ብጐድኒ ርግኦ ወይ መውጽኢ ትኪ ኽትበልዕ እትኽእል ልባውን ጥዑምን ዝመልአን ብልዒ እዩ። ካቡሊ ፑላኦ መብዛሕትኡ ግዜ ኸም ቀንዲ ምግቢ ዀይኑ የገልግል ኣብ ኣፍጋኒስታን ከኣ ህቡብ ምግቢ ዀይኑ የገልግል ከም ጥዑም ምግቢ ጌርካ እዩ ዚርአ መብዛሕትኡ ግዜ ድማ ኣብ ፍሉይ ኣጋጣሚታትን በዓላትን በዓላትን ይቐርብ እዩ።

ኣብ ኣፍጋኒስታን ምቁር ምግቢ ።

ኣፍጋኒስታን እተፈላለየ ጥዑም ምግቢ ዝሓዘ ባህላዊ ልምዲ ኣለዋ ። ገለ ኻብቲ ኣብ ኣፍሪቃ ህቡብ ዝዀነ ምቁር ነገራት ከምዚ ዝስዕብ ይርከቦ -

ቫርኒሽ፦ ካብ ጸባን ሽኮርን ዕፉን ዚስራሕ ምቁርን ክሬም ዘለዎን ፑዲንግ መብዛሕትኡ ግዜ ብካርዳም ብሮዝ ማይ ወይ ብሳፍሮን እዩ ዚስራሕ።
ሸየር ያክ ፦ ካብ ጸባን ሽኮርን ካብ ከም ፒስታቺዮ ሮዝ ማይ ወይ ሳፍሮን ዝኣመሰለ እተፈላለየ መቐረት ዚስራሕ ባህላዊ ጀላቶ ።
ባክላቫ፦ ካብ እተፈላለየ ቐጸላታት ብሑቝ ፊሎ እተሰርሐ እተቘርጸ ካዕካዕ ዝመልአ መዓር ወይ ስሩፕ ድማ ምቁር ሕብስቲ።
የላቢ፦ ጥዑምን ዝነቐጸን ዶናት ዚመስል ሕብስቲ ኣብ ጥዑም ሽኮራ ጠሊቑ ነበረ።
ኩልፊ፦ ካብ እተጨቓጨቐ ጸባ ንክሬም ከምኡውን ካብ ከም ፒስታቺዮ ሳፍሮን ወይ ማይ ጽጌረዳ ዝኣመሰለ እተፈላለየ መቐረት እተሰርሐ ባህላዊ ጀላቶ ህንዲ።
ኣፍጋኒስታን በቲ መብዛሕትኡ ግዜ ማርመላን እተዓሸገ ምግብን ፍረታትን ንምስራሕ ዘገልግል ምቁር ፍረታታ እውን ፍልጥቲ ኢያ ። ኣብ ኣፍጋኒስታን እውን ካብ ከም ሽጉጥ ለውዚ ከምኡውን ካዕካዕ ዝኣመሰለ ካዕካዕ ዝዳሎ ምቁር ነገራት ኣዝዩ ህቡብ ኢዩ። መብዛሕትኡ ግዜ እቲ ምቁር ምግቢ ኸም ምቁር ምግቢ ወይ ከም ጥዑም ምግቢ ዀይኑ ንቘልዑ ዀነ ንዓበይቲ ጥዑም መቐረት እዩ ዚቐርበሎም ።