အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ဟင်းလျာ အစားအစာ။

အာဖဂန်ဟင်းလျာကို လှပပြီး အရသာရှိတဲ့ ဟင်းလျာတွေကြောင့် လူသိများပါတယ်။ အရသာရှိတဲ့ အသားတွေ၊ မွှေးကြိုင်တဲ့ အမွှေးနံ့သာတွေနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်သစ်တွေ ပေါင်းစပ်လေ့ရှိတယ်။ လူကြိုက်များသော အာဖဂန်ဟင်းလျာအချို့တွင် -

ကော့ဖ်တာ– အမဲသား သို့မဟုတ် သိုးသငယ်မှပြုလုပ်ထားသော အသားစားဘောလုံးများသည် ခရမ်းချောင်းဆေးနှင့် ဆန်တို့ဖြင့် စားလေ့ရှိသည်။
ကာဘီလီ ပီလူး : သိုးသငယ် ၊ ကြက်တူရွေး ၊ စပျစ်သီး နှင့် အမွှေးနံ့သာ များ မှ ပြုလုပ် ထား သော ဆန် ဟင်းလျာ တစ် ခု ။
ဟွတ်– ပါးစပ်တွေပြည့်နေပြီး ဒိန်ချဉ်အခြေပြု ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်ထဲမှာ အမှုဆောင်ကြတယ်။
ဘိုလာနီ– အာလူး ဒါမှမဟုတ် တခြားဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေထည့်ထားတဲ့ ပေါင်မုန့်ပြားတစ်မျိုးဟာ ဒိန်ချဉ် ဒါမှမဟုတ် မုန့်ညက်တွေနဲ့ စားလေ့ရှိတယ်။
ကာဘူလီပေါလူအို - သိုးသငယ် သို့မဟုတ် ကြက်၊ စပျစ်သီး၊ ကြက်နှင့် ကြက်ပေါ့တို့ပါသော ဆန်ဟင်းတစ်ခွက်။
အာဖဂန်အစားအစာသည် နာန်ကဲ့သို့သော မုန့်အမျိုးမျိုးကိုလည်း ကမ်းလှမ်းထားပြီး ကြက်ဥ၊ ခရမ်းချဉ်သီးနှင့် ခရမ်းချဉ်သီးများကဲ့သို့သော လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်သော သစ်သီးဝလံများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်အမျိုးမျိုးကိုလည်း ကမ်းလှမ်းထားသည်။ ဒါ့အပြင် ဒိန်ချဉ်နဲ့ ဂီလိုမျိုး ဒိန်ချဉ်နဲ့ တခြားနို့ထွက်ပစ္စည်းတွေကိုလည်း အာဖဂန်အစားအစာမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုကြတယ်။

ကော့ဖ်တာ။

ကော့ဖ်တာ သည် အာဖဂန်နစ္စတန် မှ ရိုးရာ ဟင်းလျာ တစ် ခု ဖြစ် ပြီး ၊ အများအားဖြင့် အမဲသား သို့မဟုတ် သိုးသငယ် မှ ပြင်ဆင် ထား ပြီး ၊ အမွှေး နံ့သာ များ နှင့် ဆေးပင် များ နှင့် ရောနှော ပြီး အသား ဘောလုံး များ အဖြစ် ပုံသွင်း ထား သည် ။ ထို့နောက် ဤအသားဘောလုံးများကို ချက်ပြုတ်ခြင်း၊ ညစ်ညမ်းစေခြင်း သို့မဟုတ် မုန့်ဖုတ်ခြင်းဖြင့် ချက်ပြုတ်ကြသည်။ ကော့ဖ်တာ ကို ဆန် သို့မဟုတ် မုန့် ဖြင့် အဓိက သင်တန်း တစ် ခု အဖြစ် ဆောင်ရွက် လေ့ ရှိ ပြီး ၊ ခရမ်းချောင်း - သို့မဟုတ် ဒိန်ချည် - အခြေပြု ဆော့စ် တစ် ခု တွင် လည်း ဝန်ဆောင် ပေး နိုင် သည် ။ ကော့ဖ်တာပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသော ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များသည် နည်းစနစ်ပေါ်မူတည်၍ အမျိုးမျိုးကွဲပြားနိုင်သော်လည်း သာမန်အသုံးအနှုန်းများတွင် ကျူမင်၊ ကိုရီယန်ဒါ၊ တာမာရစ်နှင့် အမှိုက်သရိုက်များပါဝင်သည်။ အချို့သောနည်းစနစ်များတွင် အသားရောစပ်မှုတွင် ကြက်သွန်ဖြူများ၊ ပါစလေ သို့မဟုတ် သတ္တုကို ထည့်ပေးဖို့လည်း လိုအပ်သည်။ ကော့ဖ်တာကိုလည်း နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ပါတယ်။

ကာဘီလီ ပီလာလု။

ကာဘီလီ ပီလူး သည် အာဖဂန်နစ္စတန် ၏ အမျိုးသား ဟင်းလျာ ဟု ယူဆ ထား သော ရိုးရာ အာဖဂန် ဆန် ဟင်းလျာ တစ် ခု ဖြစ် သည် ။ ဟင်းလျာ ကို သိုးသငယ် ၊ ကြက်တူရွေး ၊ စပျစ်သီး နှင့် အမွှေးနံ့သာ ရောစပ် ထား သော ဗာမာတီ ဆန် ချက်ပြုတ် ခြင်း ဖြင့် ပြင်ဆင် ထားသည် ။ ကဘီလီ ပီလူးတွင်အသုံးပြုသော ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များသည် နည်းစနစ်ပေါ်မူတည်၍ ကွဲပြားခြားနားနိုင်သော်လည်း အများအားဖြင့် အသုံးပြုသော အမွှေးနံ့သာများမှာ ကျူမင်၊ တာမာရစ်၊ လင်းမုန်းနှင့် ကာဒမွန်းတို့ဖြစ်သည်။

ဟင်းလျာကို အများအားဖြင့် အဓိကသင်တန်းတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုလေ့ရှိပြီး ဒိန်ချဉ်အခြေပြု ဆော့ဆီ ဒါမှမဟုတ် ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ လိုက်ပါလေ့ရှိတယ်။ "ကာဘီလီ" ဆိုတဲ့ အမည်က ဆန်ကို ချက်ပြုတ်တဲ့နည်းကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။ အဲဒီမှာ အသားနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေနဲ့ အလွှာထားပြီး ချက်ပြုတ်ပြီး အရည်ကို စုပ်ယူပြီး ဆန်နူးညံ့တဲ့အထိ ချက်ပြုတ်တယ်။ ထိုဟင်းလျာကို ဗာတံ၊ ပစ္စတိုချီယိုနှင့် ငှက်ပျောသီးများကဲ့သို့သော အခြောက်ခံအခွံများအပြင် အက်ပရီကော့စ်နှင့် ကရန်ဘယ်ရီသီးများကဲ့သို့သော ခြောက်သွေ့သောအသီးများဖြင့်လည်း စိုက်ပျိုးထားသည်။ ကာဘီလီ ပီလာအိုကို အထူးအခါသမယများ၊ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများနှင့် ပွဲတော်များတွင် မကြာခဏ ကျင်းပလေ့ရှိသည်။

ဦးဟွတ်ခ်။

အော့ရှက်ခ် သည် ရိုးရာ အာဖဂန် ဟင်းလျာ တစ် ခု ဖြစ် ပြီး ပါးစပ် များ ဖြင့် ဖြည့် ထား ပြီး ဒိန်ချဉ် - အခြေပြု ဆော့စ် တစ် ခု တွင် တာဝန် ထမ်းဆောင် ခဲ့ သည် ။ အီတလီ ရူဗီအိုလီ နှင့် ဆင်တူ သော ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက် များ ကို ပြုလုပ် ပြီး ၊ ဂျုံမှုန့် ၊ ရေ နှင့် ကြက်ဥ များ ၏ မုန့်စိမ်း တစ် ခု ကို လှိမ့် ခြင်း ဖြင့် ပြုလုပ် ထား ပြီးနောက် ဟင်းသီးဟင်းရွက် များ ၊ ကြက်သွန်ဖြူ များ နှင့် တစ်ခါတစ်ရံ အသား အနည်းအကျဉ်း ဖြင့် ဖြည့် ထား သည် ။

ထို့နောက် ဒိန်ချဉ်၊ အညစ်အကြေးနှင့် မွှေးကြိုင်မှုတို့ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ဒိန်ချဉ်အခြေပြု ဆော့ဆီတွင် ချက်ပြုတ်ပြီး စားသုံးကြသည်။ အချို့ကွဲပြားမှုများတွင် ခရမ်းချောင်းအခြေပြု ဆော့ဆီလည်း ပါဝင်သည်။ အော့ရှက်ခ်ကို ခြောက်သွေ့တဲ့မုန့်၊ ပါပရီကာ ဒါမှမဟုတ် ကရင်နီပီပါနဲ့ ဒိန်ချဉ် ဒါမှမဟုတ် ဒိန်ချဉ်အခြေပြု ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်တွေနဲ့ စိုက်ပျိုးလေ့ရှိတယ်။

အော့ရှက်ခ် သည် အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် လူ ကြိုက် များ သော ဟင်းလျာ တစ် ခု ဖြစ် ပြီး အဓိက သင်တန်း တစ် ခု အဖြစ် မကြာခဏ တာဝန် ထမ်းဆောင် လေ့ ရှိ သည် ။ ယင်းသည် ဆန် သို့မဟုတ် မုန့်ဖုတ်ထားသည့် ဘေးဘက်ဟင်းတစ်ခွက်ဖြင့် ပျော်မွေ့နိုင်သည့် ဖြည့်ဆည်းပေးသည့် ဟင်းလျာဖြစ်သည်။ အထူးအခါသမယများနှင့် အခမ်းအနားများတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော ရိုးရာဟင်းလျာလည်းဖြစ်သည်။

ဘိုလာနီ။

ဘိုလန်နီ သည် အာလူး ၊ လိမ်း ၊ ဘူးခွံ သို့မဟုတ် အသား အနည်းငယ် ကဲ့သို့ မျိုးစုံ သော အရသာ အပြည့် ဖြည့် ထား သော ပေါင်မုန့်ပြား အမျိုးအစား တစ် မျိုး ပါဝင် သော အာဖဂန် ရိုးရာ ဟင်းလျာ တစ် ခု ဖြစ် သည် ။ မုန့်စိမ်းကို မုန့်၊ ရေနှင့် ဆားတို့ကို ရောစပ်ပြီးနောက် ပါးလွှာသောစက်ဝိုင်းများအဖြစ် လွှင့်ပစ်ခြင်းဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည်။ ထို့နောက် မုန့်စက်ဝိုင်း၏ တစ်ဝက်တွင် ဖြည့်ထားပြီး အခြားတစ်ဝက်ကို ဖြည့်ရန် ခေါက်ထားသည်။ အဲဒီနောက် အစွန်အဖျားတွေကို တံဆိပ်ခတ်ပြီး ဘိုလာနီကို မုန့်ဖုတ်ပြီး ချက်ပြုတ်တယ်။

ဘိုလန်နီကို အဓိကသင်တန်းတစ်ခုအဖြစ် ဒါမှမဟုတ် ဟင်းလျာအဖြစ် ဆောင်ရွက်လေ့ရှိပြီး ဒိန်ချဉ် ဒါမှမဟုတ် မုန့်နီနဲ့ ပျော်မွေ့နိုင်ပါတယ်။ အသားဖြည့်ခြင်းသည် အရသာရှိသော်လည်း အသုံးပြုသည့်အဖြည့်မှုပေါ်မူတည်၍ ဘိုလာနီသည် အရသာအမျိုးမျိုးရှိနိုင်ပြီး အသားဖြည့်ခြင်းမှာ အရသာပိုနည်းနေသည်။ ဘိုလာနီ သည် အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် လူ ကြိုက် များ သော လမ်း ပေါ် အစားအစာ တစ် ခု ဖြစ် ပြီး လမ်း ပေါ် ရောင်းချ သူ များ စွာ နှင့် ဒေသ ဆိုင်ရာ ဈေးကွက် များ တွင် တွေ့ ရှိ နိုင် သည် ။ အထူးအချိန်အခါများနှင့် အခမ်းအနားများတွင် ကျင်းပသည့် လူကြိုက်များသော ဟင်းလျာလည်းဖြစ်သည်။

ကာဘူလီ ပူလာအို။

ကာဘူလီ ပူလာအို သည် နိုင်ငံ အတွင်း စားနပ်ရိက္ခာ တစ် ခု ဟု ယူဆ ထား သော ရိုးရာ အာဖဂန် ဆန် ဟင်းလျာ တစ် ခု ဖြစ် သည် ။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကို သိုးသငယ် သို့မဟုတ် ကြက်၊ စပျစ်သီး၊ ကြက်များနှင့် ကြက်ကပ်များဖြင့် ချက်ပြုတ်ခြင်းဖြင့် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ဟင်းလျာကို များသောအားဖြင့် သိုးသငယ် သို့မဟုတ် သိုးသငယ်တစ်ချောင်းဖြင့် ပြင်ဆင်လေ့ရှိသော်လည်း ကြက်များကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ အသားကို ဦးဆုံးညိုပြီး ကြက်သွန်ဖြူ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ ချက်ပြုတ်တယ်။ ရေပါတဲ့ ဆော့စပန်ထဲက ကျူမင်၊ တာမာရစ်နဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်စတဲ့ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်တွေနဲ့ ချက်ပြုတ်တယ်။ ထို့နောက် ဆန်၊ စပျစ်သီး၊ ကြက်များနှင့် ကြက်ကလေးများကို ဆန်ပျော့ပျောင်းပြီး အသားကို ချက်ပြုတ်သည့်အထိ ထည့်၍ ချက်ပြုတ်ကြသည်။

ကာဘူလီ ပူလာအို သည် ဗာတံ၊ ပစ္စတိုချီယိုနှင့် ငှက်ပျောသီးများကဲ့သို့သော အခြောက်ခံအခွံများအပြင် အက်ပရီကော့စ်နှင့် ကရန်ဘယ်ရီသီးများကဲ့သို့သော အခြောက်ခံအသီးများဖြင့် စိုက်ပျိုးထားသည်။ ယင်းကို ချိုမြိန်ပြီး ဟင်းသီးဟင်းရွက်အရသာရှိစေသည်။ ယင်းသည် ဒိန်ချဉ် သို့မဟုတ် မုန့်ဖုတ်ထားသည့် ဘေးဟင်းတစ်ခွက်ဖြင့် ပျော်မွေ့နိုင်သည့် လှပပြီး အရသာရှိသော ဟင်းလျာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကာဘူလီ ပူလာအို ကို အဓိက သင်တန်း တစ် ခု အဖြစ် ဆောင်ရွက် လေ့ ရှိ ပြီး အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် လူ ကြိုက် များ သော ဟင်းလျာ တစ် ခု ဖြစ် သည် ၊ ၎င်း ကို လည်း အထူး အချိန်အခါ များ ၊ အခမ်းအနား များ နှင့် ပွဲတော် များ တွင် ကျင်းပ လေ့ ရှိ သည် ။

အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ချိုမြိန်ပါတယ်။

အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် ချိုမြိန် သော ဟင်းသီးဟင်းရွက် အမျိုး မျိုး ပါဝင် သော ကြွယ်ဝ သော စားသောက်ပွဲ ထုံးတမ်းစဉ်လာ တစ် ခု ရှိ သည် ။ လူကြိုက်များသော အာဖဂန်အချိုရည်အချို့တွင် -

ဗာနိရှ် – နို့ ၊ သကြား နှင့် ပြောင်း ကြိတ် တို့ မှ ပြုလုပ် ထား သော ချိုမြိန် သော ခရမ်းရောင် ပုဒင်း တစ် မျိုး ဖြစ် လေ့ ရှိ သည် ။
ရှဲယာခ်– နို့၊ သကြားနှင့် အရသာအမျိုးမျိုးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ရိုးရာရေခဲမုန့်တစ်လုံး၊ ပစ္စတာချီအော့စ်ကဲ့သို့သော အရသာအမျိုးမျိုးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ရိုးရာရေခဲမုန့်တစ်လုံး၊ နှင်းဆီရေ သို့မဟုတ် ဆာဖရွန်။
ဘာကလာဗာ– ဖီလိုမုန့်အလွှာများမှ ပြုလုပ်ထားသော ချိုမြိန်သော စားသောက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပျားရည် သို့မဟုတ် ဆေးရည်တို့ဖြင့် ချိုမြိန်နေသည်။
ယေလာဘီ– ချိုမြိန်ပြီး နက်ရှိုင်းတဲ့ အခြောက်လှန်းထားတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တစ်လုံးဟာ ချိုမြိန်တဲ့ သကြားလုံးထဲမှာ စိုစွတ်နေတယ်။
ကူလ်ဖီ– ရိုးရာအိန္ဒိယရေခဲမုန့်ကို ပီစတာချီအော့စ်၊ ဆာဖရွန် သို့မဟုတ် နှင်းဆီရေကဲ့သို့သော အရသာအမျိုးမျိုးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ရိုးရာအိန္ဒိယရေခဲမုန့်တစ်လုံးဖြစ်သည်။
အာဖဂန်နစ္စတန် သည် ၎င်း ၏ အရသာ ရှိ သော အသီး များ အတွက် လည်း လူ သိ များ သည် ၊ ၎င်း ၏ အရသာ ရှိ သော အသီး များ အတွက် လည်း လူ သိ များ သည် ၊ ၎င်း တို့ ကို ဂျုံမှုန့် များ ၊ သန့်စင် ထား သော အစားအစာ များ နှင့် သကြားလုံး များ ပြုလုပ် ရန် အသုံးပြု လေ့ ရှိ သည် ။ ပီစတာချီအော့စ် ၊ ဗာတံ နှင့် ဝံပုလွေ များ ကဲ့သို့ အခွံ များ မှ ပြုလုပ် ထား သော အချိုရည် များ သည် လည်း အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် အလွန် ရေပန်းစား သည် ။ အချိုရည်များကို အချိုပွဲအဖြစ် သို့မဟုတ် ချိုမြိန်သောဟင်းလျာအဖြစ် စားလေ့ရှိပြီး ကလေးများနှင့် လူကြီးများအတွက် အရသာကောင်းစေလေ့ရှိသည်။